Yumurta sektörü, hayatta kalma mücadelesi veriyor!
Yumurta, en makul fiyata temin edilen, hile karıştırılmayan ve anne sütünden sonra gelen en değerli ve stratejik hayvansal protein kaynağıdır. Yüksek kaliteli protein içermesi nedeniyle bebekler, çocuklar ve ergenlerde sağlıklı büyüme ve gelişim için çok önemli bir besin kaynağı olan yumurta da gıda fiyatlarında yaşanan artıştan nasibini almıştır. Diğer tüm temel gıda maddelerinde olduğu gibi yumurta fiyatlarında da ekonomik gelişmeler çerçevesinde fiyat artışı gerçekleşmiştir.
Ancak bazı basın yayın organları ve sosyal medyada yapılan paylaşımlara baktığımızda, fiyat artışından etkilenen tek temel gıda ürünü yumurtaymış gibi gösterilmektedir. Hatta öyle ki tek zam yumurtaya yapılmış gibi lanse edilmekte ve gıda enflasyonunun tek suçlusu yumurtaymış gibi davranılmaktadır.
Birçok üründe olduğu gibi yumurta üretiminde de geçen yıla göre girdi maliyetlerinde yaşanan artışın devam etmesi ile yumurta fiyatlarının da buna paralel artacağı; bu sebeple, fiyatları kontrol etmek için üreticiye yem desteği veya doğrudan bir destek sağlanmasının gerekli olduğu, pek çok kez tarafımızdan dile getirilmiştir. Burada bir kez daha belirtmek isteriz ki üretim maliyetlerinin düşürülmesi, yumurta üretiminin ve ihracatının sürdürülebilmesi ve ucuz yumurta temininin devamlılığının sağlanabilmesi için sektörümüze özel önlemlere ihtiyaç duymaktayız.
Yaşanan tüm bu olumsuzluklara ve 2 yıldır devam eden pandemi sürecine rağmen, yumurta üreticileri olarak, halkın ucuz protein kaynağı yumurtaya ulaşımının kesintiye uğramaması adına üretimimize devam ettik. Bu süre zarfında Türkiye’nin yumurta üretimi, tüketimi ve ihracatı artarken diğer yandan çeşitlenen sorunlar, artan maliyetler, ihracat pazarlarında yaşanılan rekabet, üreticileri ve üretimin sürdürülebilirliğini zora soktu.
Üretim tarafında biz bu sıkıntıları yaşarken bir de “KDV buhar oldu, fiyatlara yansımadı”, “KDV’nin düşeceğini öngörüp fiyatları artırdılar” gibi tamamen algı yönetmeye yönelik yapılan haber ve sosyal medya paylaşımları yumurta üreticileri olarak bizleri derinden etkiledi.
Fiyatı üretici değil; market, toptancı ve ithalatçı belirliyor.
Geçmişten günümüze, hiçbir zaman, üretim tarafı olarak bizler yumurtanın tüketiciye satışı konusunda fiyat belirleyici olmamışızdır. Her zaman arz ile talebin kesiştiği noktada alıcıların takdir ettiği bedel üzerinden alım yapılmıştır. Yumurta fiyatları üretici tarafından değil; marketler, toptancılar ve Türkiye’den yumurta ithal eden ithalatçılar tarafından belirlenmektedir. Birçok üretici fiyatı bilmeden yumurtayı İstanbul’daki toptancıya gönderir ve yumurta bu toptancılar üzerinden tüketiciler ile buluşturulur.
Bu kapsamda Ticaret Bakanlığı’nın KDV indirimi öncesi fiyat artırarak KDV indiriminin etkilerini ortadan kaldırdıklarına yönelik iddiaları araştırmak üzere yumurta işletmelerine müfettiş gönderme kararını, tüketicilerin yumurtaya erişiminin artırılmasına ve sektörümüze dair gerçeklerin ortaya çıkmasına yönelik önemli bir adım olarak görüyoruz.
Böyle bir çalışmanın hayata geçmesi ile, sektörel yatırım ve değer odaklı üretim ikliminde de olumlu bir hava oluşacağına inanıyoruz. Bu tür çalışmaların, tüketici faydasına alınan KDV indirim kararını fırsat bilip “kar marjına” yüzde 7 ilave eden kişiler veya sertifikası olmamasına rağmen normal yetiştirme metodlu yumurtalara farklı sıfatlar ekleyerek yüksek fiyatlara satan işletme ve kurumların ortaya çıkması için fırsat olduğunu düşünüyoruz. Böylece zarar ederken bile çok kazanmak ile suçlanan gerçek yumurta üreticilerinin hak ettikleri takdiri kazanacaklarına inancımız tam.
19/02/2022 tarihinde Hazine ve Maliye Bakanımız Sayın Nurettin Nebati ile yaptığımız toplantıda, Sayın Cumhurbaşkanımızın da ifade ettiği; yüzde 7 bizden, yüzde 7 sizden, “Birlikten Berekete, Kazanan TÜRKİYE” kampanyasına yumurta üreticileri olarak desteğimizi sonuna kadar vereceğimizi belirttik. Tüketiciyi korumak için üreticiye verilecek desteklere güvenerek üreticiden ambalajsız “L” boy yumurtada fiyat beklentimizi adet bazında 1.23 TL’den 1.05 TL’ye düşürerek rakamı güncelledik.
Sonuç olarak; üretim sürdürülebilirliğinin sağlanması ve üretim girdi maliyetlerinde beklenmedik artışların önüne geçilmesi halinde, en önemli önceliğimiz, protein kaynağını en ucuz maliyet ile halkımızla buluşturmaya devam etmektir. Açıklamamızı bu doğrultuda değerlendireceğinizden kuşkumuz yoktur.
Saygılarımızla,
İbrahim AFYON
Türkiye Yumurta Üreticileri Merkez Birliği
Başkan
